Op donderdag 19 juni reisden zo'n 100 Mheerdenaren af naar Luik en zij gaven op deze 750e Sacramentsdag de Waalse Maasstad haar eigen traditie terug.
Zo'n 770 jaar geleden ontstond de Sacramentsprocessie in het bisdom Luik (waartoe ook Mheer behoorde) en werd precies 750 jaar geleden een wereldwijde kerkelijke feestdag. Maar de laatste decennia is op Sacramentsdag geen processie meer uitgetrokken in de bakermat van de Broonk. Hier brachten 300 OLS-schutters samen met harmonie St. Cecilia verandering in.
De schutters werden 's middags in de St. Jacobskerk welkom geheten door de bisschop van Luik, mgr. Delville. Hierna vertrok men in groepen voor verschillende rondleidingen. De groep met de schutters uit Eijsden-Margraten vertrok naar de St. Pauluskathedraal en bezocht hier de schatkamers. Deze stonden uiteraard vol met de meest schitterende gouden en zilveren kelken en monstransen. Naast topstukken als een middeleeuws ivoren snijwerk, gouden beeld van Karel de Stoute en het schilderij van 'Maria met de vlinder', is men toch het meest trots op de lijkwade van St. Lambertus en een gouden borstbeeld van deze Maastrichtse bisschop.
Nadat men in de 'St.Jacques' een H.Mis met schutterseer had bijgewoond, vertrokken de schutters naar de taverne St.Paul, voor deze dag omgedoopt tot schutterslokaal. Toen men ook de inwendige mens versterkt had, ging men met bussen naar de hooggelegen St. Martinusbasiliek, waar een pontificale mis bezig was. Ook de 'Koninklijke uit 1821' had zich inmiddels verzameld en had de partituren van 'Saint Hubert' en 'Saint Louis' al klaarliggen. Bisschop Delville droeg het Allerheiligste naar buiten, waar hij over de schuttersvaandels mocht lopen. Met de voltallige schutterij St. Brigida voorop en harmonie St. Cecilia aan het eind, werd het H. Sacrament begeleid door zo'n 1200 gelovigen, 300 schutters, 8 bisschoppen en 3 kapittels: Broederschap van H.Sacrament uit Breda, Broederschap van O.L.V. tot Weert en Orde van de Rode Leeuw. Onder de klanken van de Luikse processiemarsen trok de Broonk van de St.Martin bergafwaarts naar de St.Paul. Daar werden de deelnemers beloond met het Limburgs Volkslied, waarna de bisschop iedereen een borrel aanbood.
Voor veel Luikenaren was dit een geheel nieuwe beleving, maar zeker een die ze niet gauw zullen vergeten en ook wij kijken met veel plezier terug aan deze bijzondere Broonkdag!

De drie dagen Broonk in Mheer zijn nog niet ten einde, of de volgende Broonk staat op het programma. Komende donderdag nemen zowel een delegatie van onze schutterij, als de harmonie deel aan de Sacramentsprocessie in Luik.
Op zondag 15 juni trok in Mheer de Broonk weer uit, langs vlaggen, bloemen en zandtapijten, met jonkheid, zangkoor, schutterij en harmonie, met vaandels, beelden en natuurlijk het Heilig Sacrament (zie foto). Dit “Allerheiligste” – een geconsacreerde hostie – is door de transsubstantiatie letterlijk het Lichaam van Christus en is het meest heilige van alle sacramenten.
Rond het jaar 1200 krijgt de uit Rétinne bij Luik afkomstige Julienne visioenen om te pleiten voor een feestdag voor het lichaam en bloed van Christus. De Luikse Prins-Bisschop Robert de Thourotte geeft hier in 1246 gehoor aan en voert het ‘Fète-Dieu’ in op de 2e donderdag na Pinksteren. In 1264 doet Paus Urbanus IV (vroeger Aartsdiaken van Luik als Jacques de Pantaléon) dit ook voor de hele wereldkerk middels de bull Transiturus de Hoc Mundo. Sacramentsdag – of Corpus Christi – is een feit! En daarmee komt, 6 jaar na haar dood, de wens van ‘Juliana van Cornillon’ uit. Niemand minder dan Thomas van Aquino schrijft voor dit feest de hymnes Pange Lingua (met Tantum Ergo) en Lauda Sion.
Sacramentsdag, en daarmee de Sacramentsprocessie, bestaat dus precies 750 jaar! Dit wordt in Luik uiteraard groots gevierd. Omdat schutterijen van oorsprong nauw verbonden zijn met de begeleiding van processies, zullen meer dan 300 schutters van de Oud Limburgse Schuttersfederatie op donderdag 19 juni aanwezig zijn in Luik, waaronder een grote delegatie uit Mheer! Overdag worden enkele kerken en schatkamers bezocht en om 17:00 uur wordt een H. Mis met schutterseer bijgewoond. Om 20:30 uur vertrekt vanaf de hooggelegen St. Martinusbasiliek de Sacramentsprocessie door het centrum van Luik naar de St. Pauluskathedraal, onder begeleiding van meer dan 300 schutters en bovendien opgeluisterd door Kon. harmonie St. Cecilia uit Mheer. Vier met ons mee op donderdagavond 19 juni in Luik!

De Broonk is wellicht het belangrijkste feest in Mheer. Het staat boordevol tradities, ingeslopen gebruiken, devote emoties, maar ook uitbundig feestgedruis. Iedereen viert de Broonk op zijn eigen manier en heeft zijn eigen favoriete momenten. Zo nemen de verenigingen jonkheid, schutterij en harmonie een voorname rol in en voor wie alles op een rijtje wil zien, is hier een overzicht.
Op zaterdag rond 19:30 uur schiet de jonkheid al haar kamers om de Broonk in te luiden.
Op zondag om 5:00 uur vertrekken het klaroenkorps van de schutterij samen met de jonkheid om het hele dorp wakker te maken met de reveille.
Om 8:45 uur verzamelt de schutterij vervolgens om ons nieuwe koningspaar aan hun residentie af te halen, waarna we om 9:30 uur voorop in de processie lopen. Overigens zullen we - vanwege 750 jaar Sacramentsdag - een oud vaandel meedragen, waarop aan de ene kant een monstrans (zie foto) en aan de andere kant de Heilige Sebastianus zijn afgebeeld: dé binding tussen processie en schutterij! Aansluitend aan de processie en H. Mis marcheren we terug naar het schutterslokaal.
Op maandag om 9:15 uur verzamelen we en halen wederom ons konings- en keizerspaar op en begeleiden hen naar de H. Mis, die opgedragen wordt aan de overleden leden. Aansluitend zullen we hen gedenken op het kerkhof. Hierna betalen we het ledengeld "op de tromme" in café Quanten, brengen we de kasteelbewoners een aubade, eten soep in de harmoniezaal en bezoeken we het schutterslokaal Taverne in de Smidse. Na deze rondgang brengen we kapitein Guy en vervolgens koning Davy naar huis.
Op dinsdag verzamelt de schutterij om 17:00 uur en zal als eerste de paal bij de koning omkappen. Hierna beginnen we de route om 18:00 uur vanaf de kerk, naar de keizer, richting Banholt, via 't Hövelke richting Herkenrade, via de put richting Libeek, via de Jonge Hagen naar de bejaarden, via kastanjeplein naar kasteel (rond 21:00 uur), via de pastorie naar de Steegstraat, dan via de Papenweg en de Dorpsstraat naar de Stallenstraat. Bij de pastorie overhandigt pastoor Zengers de knots aan kapitein Guy, die voorop zal gaan in de cramignon. In de hoeves van Boom en Sneepers zal nog even gedanst worden. De laatste paal zal bij de Smidse omgekapt worden.

Het is dit jaar 450 jaar geleden dat Gerard van Imstenrade de 'Heerlijke Rechten' over Mheer verwierf en zich vanaf toen 'Heer van Mheer' mocht noemen. Mheer was vanaf 1564 een 'Heerlijkheid', een min of meer zelfstandige bestuurlijke eenheid. Op kerkelijk niveau zou Mheer nog bijna een eeuw (tot 1658) bij de parochie Voeren behoren, maar de kasteelheren kregen hiermee onder andere de 'hoge jurisdictie'. Men mocht vanaf toen de doodstraf uitspreken over 'halszaken'; iets waarvoor men eerder nog naar Voeren moest uitwijken.
Om dit aan de bevolking en vreemdelingen duidelijk te maken, kon men geen gebruik maken van naambordjes, grenspalen of geschreven berichten. Men gebruikte symbolen en beeltenissen, dus werd in die tijd een galg geplaatst in het uiterste puntje van de heerlijkheid. Zo liet men weten dat het gebied zich tot daar uitstrekte en dat er daadkrachtig werd opgetreden. Er is echter geen enkel bewijs dat de galg ooit daadwerkelijk gebruikt is. Op deze plek staat nu een historisch landmark, mede door onze schutterij geopend, want destijds hielp de schutterij ook bij ordehandhaving en terechtstellingen. Het is dus ook niet gek dat onze oprichtingsdatum teruggaat naar 1567, slechts 3 jaar ná het verkrijgen van die Heerlijke Rechten. Overigens zijn alle heerlijkheden opgeheven in de Franse Tijd, dit werd de gemeente Mheer, in het departement van de Neder-Maas, dat later de provincie Limburg zou gaan heten.
Al in 1560 wordt Gerard van Imstenrade in officiële stukken 'Heer van Mheer' genoemd. Dit is wellicht een schrijffoutje, want zijn vader wordt enkele jaren later nog bescheiden 'Jonker' en 'Erfvoucht tot Mheer' genoemd. In 1555 wordt Karel V opgevolgd door Filips II en behoort Mheer dus tot Spanje. Koning Filips II maakt in 1564 per Koninklijk Besluit van Mheer een échte heerlijkheid. Dit was voor Gerard niet kostenloos en de koning had het geld hard nodig, want ook enkele andere gebieden in de omgeving werden toen een heerlijkheid. Het is wel opmerkelijk dat Gerard de Heerlijke Rechten ontvangt en niet zijn vader Jan, die pas vijf jaar later zou overlijden. Wellicht is dit gedaan om een strijd om de erfenis te vermijden. Gerards zoon Winand laat als Heer van Mheer tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) de hoeve rond het kasteel bouwen en schenkt in of rond het jaar 1617 de zilveren vogel aan onze schutterij. Het alliantiewapen van Winand en zijn vrouw Mechtild prijkt dan ook zowel op de toegangspoort van de kasteelhoeve (foto), als op een schildje onder onze zilveren koningsvogel. Dit bijna 400 jaar oude kunstwerk is het oudste bewijs van onze schutterij en de aanleiding om aan te nemen dat de oprichting in 1567 plaatsvond, waardoor we in 2017 ons 450-jarig bestaan vieren!